مصاحبه با کارشناس فنی صندوق، حمید رستمی

روش ارزیابی کارشناسان صندوق به چه شکل انجام می‌گیرد؟

مدل ارزیابی صندوق به این شکل است که متقاضی طرح خود را در قالب یک پرسشنامه و یک سری مدارک بصورت ضمیمه پرسشنامه به صندوق ارسال می‌نماید. پرسشنامه بیشتر به توضیحات کلی طرح اشاره دارد و مدارک ارائه شده به جزئیات طرح می‌پردازند. و منبع اصلی مراجعه کارشناس برای بررسی طرح همین مستندات ارائه شده است.

مستندات ارائه شده شامل 3 نوع سند می‌باشد:

1-     اسنادی که بخش فنی طرح را شامل می‌شوند.

2-      اسنادی که بحث مالی طرح را توضیح می‌دهند،

3-     اسنادی که حوزه اقتصادی طرح را بیان می‌کنند.

در بحث فنی طرح، کارشناسان ما نیاز به توضیحات کامل در خصوص مسائل فنی طرح دارند. برای نمونه اگر متقاضی تصمیم دارد که طرح ساخت دستگاهی را اجرا کند باید یک شرح فنی به صندوق ارائه دهد که بر اساس آن مشخص شود دستگاه مذکور چیست؟ با مدل مشابه چه تفاوتی دارد و یا از نظر فنی، رقبایش تولید کننده چه دستگاه‌های مشابهی هستند و آیا دارای رقیب خارجی می باشد؟ و همچنین درباره اجزای دستگاه و نحوه عملکرد آن و ... توضیح داده شود.

در بحث مالی، توجه بیشتر درباره هزینه‌های کار و تولید دستگاه است و این که اگر قرار است دستگاه ساخته شود هزینه تولید این دستگاه از نقطه صفر تا لحظه تولید نهایی و خروج از خط تولید چقدر است و هر بخش دستگاه چه میزان هزینه تولید دارد. و مواردی از این دست که هزینه‌های طرح را مشخص می‌کند.

 بحث اقتصادی پروژه بسیار مهم است. زیرا شرکت باید بتواند توضیح و مستندات دقیقی درباره چگونگی فروش دستگاه و تبدیل محصول به درآمد و سود ارائه دهد. در این بخش شرکت باید توضیحات قانع کننده و علمی درباره چگونگی فروش دستگاه و محصول تولیدی در بازار فروش برای کارشناسان ما ارائه دهد. به طور خاص متقاضی باید مدارکی ارائه دهد که نشان از قطعیت در فروش محصول است مدارکی همچون قرارداد فروش با کارفرمایی مشخص و یا مدارکی ارائه دهد که نشان دهد قبلا سابقه فروش موفق نمونه مشابه این محصول را داشته است و در مجموع کارشناسان صندوق بر اساس کلیه این مدارک و مستندات می‌توانند محاسبه کنند که آیا این طرح اقتصادی هست یا خیر.

یکسری مدارک رسمی شرکت نیز باید به صندوق ارائه شود که شامل کپی اساسنامه شرکت، کپی لیست بیمه و کپی اظهارنامه شرکت (در ارائه این مدارک میان شرکت های تازه تآسیس و قدیمی تفاوتی وجود ندارد و همه شرکت ها باید این مدارک را ارائه کنند) و ... می‌باشد.

درباره خود طرح ها تفاوت هایی وجود دارد که کارشناسان آن‌ها را مورد توجه قرار خواهند داد. مثلا طرحی که مشتری خاص دارد و یا طرحی که مشتری عام دارد تفاوت دارد. یا برخی طرح‌ها وجود دارند که تا به حال نمونه مشابه داخلی نداشته‌اند و برای اولین بار است که در کشور تولید می‌شوند. به صورت عادی شرکت باید نگاه جامعی درباره محصول تولیدی خود داشته باشد.

خدمات کارشناسی در صندوق:

ما درباره خدمات کارشناسی هم گاها ورود می‌کنیم و به متقاضیان صندوق در حوزه فنی و حتی اقتصادی مشاوره می‌دهیم. اما درکل وظیفه اصلی بر عهده خود متقاضی است که به کلیه ابعاد پروژه واقف باشد.

برخی مشکلات در روند بررسی طرح‌ها:

یکی از اصلی ترین مواردی که کارشناسان ما با آن روبرو هستند بحث دریافت مدارک شرکت‌هایی است که سابقه همکاری با بانک‌ها را دارند. وقتی کارشناس صندوق مدارک مورد نیاز صندوق را مطالبه می‌کند شرکت عنوان می‌کند که ما قبلا با فلان مدارک از بانک‌ها تسهیلات دریافت کرده‌ایم و دقیقا نقطه تفاوت صندوق‌های تخصصی با بانک‌ها در همین بخش است. زیرا بانک‌ها با محوریت شرکت عمل می‌کنند و مدارکی را که از شرکت‌ها دریافت می‌کنند معمولا شامل مدارک حقوقی شرکت و صورت‌های مالی می‌باشد. اما نگاه صندوق یه عنوان یک بخش و صندوق تخصصی در حوزه صنایع پیشرفته، نگاهی پروژه محور است و در نگاه پروژه محور، تاکید بر مستندات تخصصی درخواستی از متقاضی می‌باشد که اطلاعات کافی درباره مباحث فنی و اقتصادی یک طرح خاص  را به صندوق می‌دهد.

همین مشکل را درباره شرکت های کوچک‌تر هم به شکلی دیگر داریم. این شرکت ها معمولا در ارائه مدارک مورد نیاز صندوق دچار مشکل می‌شوند و یا در فرم ها خیلی کلی‌گویی می‌کنند و یا به جزئیاتی می‌پردازند که اصلا در روند بررسی پرونده احتیاجی به این اطلاعات نداریم. بخصوص شرکت‌های کوچک در حوزه بازار و نحوه فروش محصول ورود نمی‌کنند و هیچ برنامه منسجم و مشخصی برای فروش محصول خود به صندوق ارائه نمی‌دهند. برای مثال، نمی‌دانند که محصولشان نمونه مشابه داخلی یا خارجی در بازار دارد یا خیر.

همچنین بعضی مواقع قرارداد شرکت با یک شرکت خارجی می باشد که در اینجا ما با مشکل ترجمه دقیق قرارداد مواجه هستیم و این وظیفه خود شرکت است که یک ترجمه دقیق برای ما ارائه کند.

مشکل دیگر ما با شرکت‌ها، بحث نمایندگان شرکت‌ها است که برای مراجعه و پیگیری فرآیند بررسی پرونده به صندوق مراجعه می‌کنند. زیرا گاهی این نمایندگان از نحوه اجرای پروژه هیچ اطلاعی ندارند و همین باعث می‌شود نتوانند با کارشناسان ارتباط مناسبی بگیرند. پس بهتر است نمایندگانی را شرکت ها به صندوق معرفی کنند که در جریان کامل طرح باشند و بتوانند در صورت نیاز اطلاعات دقیق را به کارشناسان انتقال دهند.