نشست تخصصی "همکاری بین‌المللی و یادگیری فناوری در دوران پساتحریم" در اجلاس فعالان صنایع الکترونیک برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی صحا، اجلاس فعالان صنایع الکترونیک کشور
توسط صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع الکترونیک(صحا) وابسته به وزارت صنعت، معدن
و تجارت ١٩ مردادماه سال جاری در پژوهشگاه نیرو برگزار شد.
توسعه اقتصاد دانش بنیان از رهگذر فناوری های پیشرفته، تبیین
مهم‌ترین سیاست های راهبردی در توسعة فناوری‌های پیشرفته در کشور و جهت‌گیری‌های راهبردی
و پیامدهای آن در حوزه‌های سازوکارهای حمایت غیرمستقیم از جمله اهداف این اجلاس بود.
٣ نشست تخصصی با عناوین ذیل
در حاشیه این اجلاس برگزار شد:
1. سازوکارهای
حمایت غیرمستقیم با تاکید بر مدل‌های تامین مالی صنایع پیشرفته
2. لزوم
نفوذ فناوری پیشرفته در بنگاه‌های بزرگ و نقش آنها در توسعة شرکت‌های نوپا
3. همکاری
بین المللی و یادگیری فناوری در دوران پساتحریم
در نشست "همکاری بین‌المللی و یادگیری فناوری در دوران
پساتحریم" دکتر محمدی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به عنوان
دبیر حضور داشتند.
اعضای نشست هم دکتر بیرنگ، معاون روابط بین‌الملل معاونت علمی
و فناوری ریاست‌جمهوری، دکتر جمالی، مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری خارجی سازمان سرمایه‌گذاری
و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران و مهندس رستگار، رییس سندیکای صنعت مخابرات ایران
بودند.
همچنین در این نشست مهندس صبحی افشار مدیر ارتباطات دولت، صنعت
و دانشگاه شرکت اریکسون در ایران و مهندس یعقوب زاده مدیرعامل شرکت پویندگان راه
سعادت به سخنرانی پرداختند.
تعاملات بین‌المللی در صنایع الکترونیک یک
الزام است
دکتر بیرنگ در ابتدای این نشست درباره همکاری‌های بین‌المللی
و یادگیری فناوری در دوران پساتحریم گفت: به عقیده من بحث تعاملات بین‌المللی در همه
زمینه‌های دانش‌بنیان به‌ویژه صنایع الکترونیک یک الزام به‌شمار می‌آید. این تعامل
هم از نظر دسترسی به فناوری‌های جهانی و هم از نظر دسترسی به بازارهای بین‌المللی حائز
اهمیت است و بر همین اساس در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برنامه‌هایی مانند
ایجاد کریدور برای حمایت از شرکت‌ها و ایجاد زمینه یادگیری فناوری را نیز در نظر گرفته‌ایم
که خلاصه آن در دفتر توسعه کسب‌وکار بین‌المللی در حال اجراست.
وی در ادامه سخنان خود با اشاره به برنامه‌های معاونت علمی
و فناوری ریاست جمهوری در مسیر توسعه همکاری‌های بین‌المللی با شرکت‌های دانش‌بنیان
داخلی اظهار کرد: حدود یک سال است که معاونت سیاست‌گذاری معاونت علمی و معاونت بین‌الملل
دفتر ریاست‌جمهوری در حال تدوین برنامه‌ای هستند که براساس آن بتوان از ظرفیت‌های شرکت‌های
خارجی در مسیر پیشرفت و ارتقای توان فناوری کشور استفاده کرد. به‌طور معمول شرکت‌ها
دو مسیر دارند که براساس آن یا زمینه فعالیت آنها زیرساختی و در صنایعی مانند مخابرات
و... است که به طور معمول دولت خریدار آنهاست. در چنین شرایطی دولت‌ها امتیازهای ویژه‌ای
به این شرکت‌ها می‌دهند که در بارزترین نمونه آن می‌توان ترکیه را نام برد اما مسیر
دیگر پیش روی این شرکت‌ها جذب سرمایه‌گذار خارجی است. در چنین شرایطی می‌توان با ایجاد
مزیت‌های تشویقی شرکت‌ها در حوزه سرمایه‌گذاری زمینه حضور سرمایه‌گذاران خارجی را فراهم
کرد.
بیرنگ با اعتقاد بر اینکه عمده شرکت‌های دانش‌بنیان در قالب
شرکت‌های کوچک تعریف شده است، افزود: هنوز زمان صحبت از صادرات برای شرکت‌های دانش‌بنیان
نیست و با توجه به ظرفیت تولید آنها، محدودیت تولید این شرکت‌ها برای سرمایه‌گذار خارجی
جذاب نیست، چراکه آنها ترجیح می‌دهند با شرکت‌های بزرگ با ظرفیت تولید چند محصول همکاری
کنند.
الزامات ورود سرمایه‌گذاران خارجی
به بازار فناوری داخلی
مهندس رستگار رئیس سندیکای صنعت مخابرات ایران نیز در ابتدای
سخنان خود اظهار کرد: شرکت‌های داخلی تجربه خوبی از همکاری‌های بین‌المللی گذشته ندارند.
از سوی دیگر با توجه به تداوم تحریم‌ها در طول ۳۰ سال گذشته،
شرکت‌های خصوصی داخلی حوزه مخابرات به طور تخصصی شروع به رفع نیازهای شبکه مخابراتی
ایران کردند و در قالب شرکت‌های متوسط جایگزین شرکت‌های مطرح بین‌المللی در ایران شدند
اما در پساتحریم، روند همکاری‌های بین‌المللی بر روند کار این شرکت‌ها نیز تاثیرگذار
خواهد بود.
وی افزود: ما در کشور ظرفیت تولید تجهیزات سخت‌افزاری زیادی
را داریم و با توجه به نیاز به توسعه زیرساخت‌های داخلی هنوز زمینه فعالیت زیادی برای
آنها وجود دارد. این مجموعه با همکاری بخش دانشگاهی می‌تواند به‌عنوان سرمایه صنعتی
کشور در بخش تامین تجهیزات مخابراتی به تبادل همکاری با کشورهای دیگر بپردازد اما آنچه
اهمیت دارد این است که آیا شرکت‌های برتر بین‌المللی در زمینه تجهیزات سخت‌افزاری مخابراتی
تمایلی به انتقال فناوری خود به کشورهای دیگر ازجمله ایران دارند؟
رستگار ادامه داد: در این صورت باید در مرحله نخست کمبودهای
داخلی را رفع و پس از آن سیاست‌های همکاری بین‌المللی را مشخص کنیم. به‌عنوان نمونه
درحال‌حاضر باید فناوری موجود را حفظ کنیم و در کنار آن با توسعه همکاری‌ها همپای شرکت‌های
بین‌المللی پیش برویم. اما باید توجه داشت که انتقال فناوری زمانی معنا دارد که هم
فرستنده و هم گیرنده فناوری قوی بوده و تمایل به همکاری داشته باشد. علاوه بر این باید
توجه داشت که این روند نیازمند ناظری است که در قالب سیستم دولتی یا مجموعه خریداران
وارد عمل شود و نحوه انتقال فناوری را بررسی کند.
ایران از مشوق‌های قوی‌تری نسبت به سایر کشور در سرمایه‌گذاری
برخوردار است
دکتر جمالی مدیرکل دفتر سرمايه‌گذاری خارجی سازمان سرمایه‌گذاری
و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران هم در این نشست گفت: در همکاری‌های بین‌المللی در شرایط
پساتحریم نیازمند دو بستر نهادی و حقوقی هستیم که ایجاد آنها در مرحله نخست بر عهده
حاکمیت و دولت‌هاست. در ایران نیز قوانین و مقرراتی وجود دارد که ازجمله آن می‌توان
به قانون سرمایه‌گذاری خارجی اشاره کرد؛ این قانون می‌تواند بستر لازم برای انتقال
همزمان فناوری و همکاری‌های بین‌المللی را فراهم کند. علاوه بر این باید اشاره کنم
که شرایط پیش و پس از تحریم به طور کامل ملموس است و نمی‌توان گفت که مقوله تحریم بر
حجم سرمایه‌گذاری‌های خارجی تاثیر نداشته است.
جمالی تاکید کرد: در بازه سال‌های ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۴ در مجموع
زیر ۲۲ طرح
با سرمایه‌گذاری خارجی در کشور داشتیم؛ رقمی که تنها در چند ماه اخیر و در دوران پساتحریم
بار دیگر به آن دست یافته‌ایم.
وی در ادامه سخنان خود به شرایط همکاری‌های بین‌المللی اشاره
کرد و افزود: اگر قرار است زنجیره همکاری‌های بین‌المللی تکمیل شود، این سیاست‌های
بخشی ایران است که زمینه تکمیل همکاری‌ها را فراهم می‌کند و نباید انتظار داشت سیاست‌های
لازم از سوی سرمایه‌گذار خارجی تدوین شود. در این مسیر می‌توان با ورود به بحث «های‌تک»
زمینه گسترش فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان را فراهم کرد.
جمالی با مقایسه ترکیه و ایران در این زمینه گفت: ایران همه
ریسک‌های سیاسی و غیرتجاری سرمایه‌گذاران خارجی را پوشش می‌دهد و در زمینه تشویق سرمایه‌گذاران
از مشوق‌های قوی‌تری نسبت به ترکیه برخوردار است؛ چراکه هم مشوق‌های مالیاتی و هم مشوق‌های
ارائه تسهیلات را در جهت تسهیل ورود سرمایه‌گذار خارجی در نظر گرفته است. اما درباره
صنعت مخابرات نیز نکته مهم این است که این حوزه باید تحرک بیشتری از خود نشان دهد و
فرصت‌های سرمایه‌گذاری خارجی را بیش از پیش معرفی کند. این روند در حوزه نفت، گاز،
آب و سایر بخش‌های صنعتی انجام شده اما در حوزه مخابرات هنوز به طور کامل معرفی نشده
است به طوری که در بانک اطلاعاتی ما هنوز اطلاعاتی در زمینه سرمایه‌گذاری در این حوزه
وجود ندارد و این خلأ باعث شده تا حوزه مخابرات در ورود سرمایه‌گذار خارجی ناموفق باشد
و به عقیده من حضور اپراتورهای خارجی می‌تواند این حوزه را متحول کند.