نشست تخصصی "نفوذ فناوری پیشرفته در بنگاه‌های بزرگ و نقش آنها در توسعه شرکت‌های خرد و کوچک" در اجلاس فعالان صنایع الکترونیک برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی صحا، اجلاس فعالان صنایع الکترونیک کشور
توسط صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع الکترونیک(صحا) وابسته به وزارت صنعت، معدن
و تجارت ١٩ مردادماه سال جاری در پژوهشگاه نیرو برگزار شد.
توسعه اقتصاد دانش بنیان از رهگذر فناوری های پیشرفته، تبیین
مهم‌ترین سیاست های راهبردی در توسعة فناوری‌های پیشرفته در کشور و جهت‌گیری‌های راهبردی
و پیامدهای آن در حوزه‌های سازوکارهای حمایت غیرمستقیم از جمله اهداف این اجلاس بود.
٣ نشست تخصصی با عناوین ذیل
در حاشیه این اجلاس برگزار شد:
1. سازوکارهای
حمایت غیرمستقیم با تاکید بر مدل‌های تامین مالی صنایع پیشرفته
2. لزوم
نفوذ فناوری پیشرفته در بنگاه‌های بزرگ و نقش آنها در توسعة شرکت‌های نوپا
3. همکاری
بین المللی و یادگیری فناوری در دوران پساتحریم
در نشست "نفوذ فناوری پیشرفته در بنگاه‌های بزرگ و نقش آنها در توسعه شرکت‌های خرد و
کوچک" دکتر فقیهی مدیر دفتر
مطالعات ارتباطات و فناوری نوین مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به عنوان دبیر حضور
داشتند.
اعضای نشست هم مهندس آقاکثیری رئیس مرکز توسعه فناوری و
صنایع پیشرفته، دکتر قاضی زاده رئیس پژوهشگاه نیرو، دکتر الیاسی معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، دکتر منطقی عضو هیات عامل سازمان گسترش و
نوسازی صنایع ایران بودند.
همچنین در این نشست مهندس نیکوفر قائم مقام شرکت همراه اول
و دکتر نایبی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف به سخنرانی پرداختند.
نقش دولت در توسعه شرکت‌های کوچک و بزرگ و بررسی چگونگی
پیوند شرکت‌های کوچک و متوسط به شرکت‌های بزرگ با هدف پیشرفت و توسعه فناوری در
صنایع الکترونیک از مهم‌ترین مباحث مورد بحث در این نشست تخصصی بود.
نشست تخصصی دوم اجلاس فعالان صنایع الکترونیک با سوالی از
سوی دکتر فقیهی به عنوان دبیر نشست درباره جایگاه دولت در توسعه و همگرایی بین
شرکت‌های کوچک و بزرگ آغاز شد که هریک از اعضای حاضر دیدگاه خود را در این زمینه
مطرح کردند.
نقش دولت در بخش‌های حمایتی هدفمند نیست
مهندس آقاکثیری، رییس مرکز توسعه فناوری و صنایع پیشرفته
در این نشست با اشاره به حمایت دولت از صنایع پیشرفته و شرکت‌های دانش‌بنیان ،
گفت: نقش دولت در بخش‌های حمایتی هدفمند نیست با این حال از ظرفیت‌های بازار
استفاده می‌کند. برای نمونه دولت حمایت‌های ویژه‌ای از شرکت‌های دانش‌بنیانی که هر
دو سال محصول جدید ارائه می کنند.
بزرگترین چالش کشور تقاضای ایجاد شرکت‌های
دانش‌بنیان است
دکتر الیاسی، معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی معاونت
علمی و فناوری ریاست‌جمهوری با طرح این فرضیه که دولت نباید در فرآیند عملکرد شرکت‌های
بزرگ و کوچک دخالت کند، گفت: دولت باید استانداردهای اقتصادی را در بازار مشخص و
پس از آن نباید در عملکرد شرکت‌ها و بنگاه‌ها مداخله کند.
الیاسی افزود: بین شرکت‌های بزرگ و کوچک در بخش فناوری و
دانش‌بنیان باید همکاری وجود داشته باشد و دولت نباید دخالت کند یا کنسرسیوم تشکیل
دهد بلکه باید استانداردهای تقاضا را به نحوی بالا ببرد تا شرکت‌ها نیاز به نوآوری
را احساس کنند. در این بین هم بخش خصوصی نیز باید حضور پررنگ‌تری داشته باشد.
وی با بیان اینکه بزرگترین
چالش کشور تقاضای ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان است، گفت: در زنجیره تولید و تقاضا
بین شرکت‌های کوچک و بزرگ باید استانداردهای مصرف مشخص شود. این در حالی است که
استانداردهای مصرف ما در سطح پایینی است از این‌رو نه نیاز به نوآوری احساس می‌شود
و نه همکاری؛ به این معنی که باید میانگین، میزان و استانداردی برای درجه مواد
اولیه مصرفی که میان شرکت‌ها استفاده می‌شود مشخص شود تا نیاز به نوآوری یا همکاری
بیشتر احساس شود.
الیاسی با تاکید بر حضور یکپارچه دولت خردمند در جامعه گفت:
دولت باید بتواند استانداردهای همکاری را بین شرکت‌های کوچک و بزرگ ایجاد و تنظیم
کند. به عبارتی دولت باید نقش نظم‌دهنده و تنظیم‌کننده داشته باشد.
شرکت‌های دانش‌بنیان باید منحنی یادگیری
را طی کنند
همچنین دکتر منطقی، عضو هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی
صنایع ایران و رییس انجمن مدیریت فناوری با اشاره به نقش و جایگاه دولت در مسیر
رشد شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان باید منحنی یادگیری را طی کنند.
برای این منظور باید شرکت‌های بزرگ مدیریت درست درون سازمانی داشته باشند تا شرکت
به بیراهه نرود. همچنین شرکت در مجموع باید تابع سیاست‌هایی باشد که اصل وحدت را
در دل خود نگه دارد.
وی افزود: با وجود تدوین چندین برنامه توسعه در کشور نمی‌توانیم
بگوییم که دولت هیچ نقشی نباید داشته باشد و دخالت نکند.
منطقی تاکید کرد: دولت چه تسهیل‌گر باشد چه مانع، باید
شرکت‌های بزرگ و کوچک مسیر خود را بتوانند باز کنند. با این حال دولت نیز باید
بتواند فضای رقابت را بین آنها برقرار کند.
نمی‌توانیم از نقش حمایتی دولت غافل شویم
همچنین دکتر قاضی‌زاده، رییس پژوهشگاه نیرو درباره جایگاه
دولت در ارتقای شرکت‌های کوچک و بزرگ گفت: در اقتصاد ما سهم بخش دولتی و شبه‌دولتی
پررنگ است. با این حال زمان آن گذشته که روی نقش دولت در اقتصاد عنوان مداخله
بگذاریم.
وی با اشاره به زنجیره تولید در صنعت برق در ارتباط با
صنایع دیگر و حمایت دولتی تاکید کرد: باید از حمایت دولتی در جایی که در کنترل
دولت است استفاده کنیم. نقش دولت حکمرانی است اما آنجایی این نقش مورد انتقاد قرار
می‌گیرد که دولت در قالب موسسات اقتصادی ایفای نقش می‌کند بنابراین ما نمی‌توانیم
از نقش حمایتی دولت غافل شویم چون فرصت را از دست می‌دهیم. به‌عنوان نمونه بیشتر
شرکت‌ها در صنایع الکترونیک از حمایت دولتی استفاده می‌کنند و حضور آنها بدون نقش
حساس دولت بی‌تاثیر بوده است.
قاضی‌زاده با اشاره به پیشرفت‌های اخیر در استفاده از
فناوری انرژی خورشیدی گفت: جهش‌های پژوهشی و تحقیقاتی بسیار مطلوبی در این بخش شده
است. از این‌رو باید بتوانیم از شرکت‌های کوچک در هماهنگی با شرکت‌های بزرگ در
زمینه‌های پژوهشی و تحقیقاتی حمایت کنیم. به عبارتی اگر بتوان شرکت‌های خلاق و
نوآور را به شرکت‌هایی که توان غلبه بر چالش‌های بزرگ را دارند و از نشان معتبری
برخوردارند متصل کرد از ظرفیت‌های بیشتری می‌توان بهره برد. با این حال باید
بدانیم در چه بخش‌هایی انرژی و وقت بیشتری بگذاریم.
معرفی یک نمونه فعال در صنعت الکترونیک
حمیدرضا نیکوفر، قائم‌مقام شرکت همراه اول در این نشست با
اشاره به پیشرفت‌های همراه اول از سال ۱۳۸۵ تاکنون گفت: ورود فناوری‌های G
۴ و G
۳ با تاخیر به کشور ما همراه
بود و می‌توان گفت دولت بخشی از عوامل این تاخیر ورود به حساب می‌آید.
وی با اشاره به حجم مشترکین همراه اول افزود: در سال ۱۳۸۵ تنها ۸ میلیون نفر در کشور ما
دارای سیم کارت بودند و رفته رفته بر تعداد این مشترکین افزوده شد. هرچند به
موازات پیشرفت و رقابت در تولید شبکه، پیمانکاران و سرمایه‌گذاران و رقبای بیشتری
نیز در سطح بین‌المللی به وجود آمدند. با این حال ما در حوزه کسب‌وکار پیشرفت‌های
زیادی کرده‌ایم.
نیکوفر درباره همکاری با شرکت های کوچک گفت: در حوزه امنیت
شبکه وارد همکاری با یک شرکت دانش‌بنیان شده‌ایم و بزودی از همکاری با دو دانشگاه
برای بالا بردن ضریب امنیت شبکه بهره‌مند خواهیم شد. همچنین حدود ۱۵۰ شرکت در حوزه نوآوری خدمات
با همراه اول همکاری می‌کنند.
دکتر نایبی، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی‌شریف و عضو هیات‌مدیره
شرکت «رستافن ارتباط» نیز به عنوان سخنران دوم در این نشست گفت: صنعت و تولید یکی
از مقولات مهم اقتصاد کلان است اما مشکلات و چالش‌های زیادی در این بخش وجود دارد
به عنوان مثال خصوصی‌سازی به معنی واقعی کلمه در کشور اتفاق نیفتاده است. در عمل
سهم بخش خصوصی در این بخش اندک است و فقط ما ثبت شرکت‌های دولتی به عمومی را در
کشور به اسم «خصوصی‌سازی» شاهد هستیم. به عبارتی حاکمیت در مقابل بخش خصوصی رقابت
می‌کند.
نایبی در توضیح الزامات رشد و توسعه در صنایع الکترونیک و
های‌تک گفت: ثبات و پایداری سیاسی از عوامل اصلی رشد صنایع الکترونیک است. رشد
فناوری فرآیندی ۲۰ساله
است و در یک دوره ریاست‌جمهوری چهارساله محقق نمی‌شود. از این‌رو اگر ثبات و تصمیم‌گیری
وجود نداشته باشد پیشرفت و توسعه حاصل نمی‌شود. در میان سازمان و نهادها نیز نباید
دوگانگی و چندگانگی وجود داشته باشند.
وی با اشاره به اصل مزیت نسبی به‌عنوان عنصر پیشرفت و
توسعه در صنایع الکترونیک گفت: باید در چند زمینه خاص که مزیت نسبی داریم تمرکز
کنیم؛ چراکه منابع ما محدود است. در کنار آن باید سعی کنیم که قهرمان ملی‌پرور
باشیم. به عبارتی شرکت‌های بزرگ را رشد دهیم تا در این زمینه نشان‌سازی کنیم. به
یاد داشته باشیم که با تعداد زیادی شرکت کوچک و متوسط و تعداد کمی شرکت‌های بزرگ
نمی‌توانیم پیشرفت کنیم آن‌هم شرکت‌های بزرگی که به طور انحصاری به وجود آمده‌اند.
بلکه باید شرکت‌های بزرگی را خلق کنیم و پرورش دهیم که در بازارهای جهانی سهم و
حرفی برای گفتن داشته باشند. چین، کره‌جنوبی و ژاپن نمونه‌هایی از کشورها هستند که
قهرمان ملی پرورش داده‌اند
وی با اشاره به سیاست‌های دولتی که مانع نشان‌پروری و
قهرمان‌پروری صنعتی در کشور شده است، گفت: پول دادن به افراد نخبه، اجرای طرح‌های
یکسان در دانشگاه‌ها، محرومیت شرکت‌های خصوصی از دریافت وام و بودجه، هدف‌گذاری
کمی و افزایش تعداد شرکت دانش‌بنیان از ۲ هزار به ۲۰هزار شرکت، معافیت مالی برای
شرکت‌های دانش‌بنیان بزرگ، ایجاد کنسرسیوم اجباری از سوی دولت، ایجاد مالکیت‌های
بی‌اندازه و بی‌قاعده، از بین بردن شرکت‌های بزرگ و توسعه‌یافته (پدیده شمشادی)
ازجمله سیاست‌گذاری‌های اشتباه دولت است که باعث نابودی و مانع بر سر راه رشد و
توسعه شرکت‌های بزرگ و کوچک می‌شود.
نایبی افزود: برای توسعه شرکت‌های کوچک و بزرگ باید همگام
با دانش فنی روز پیش رویم و اگر نمی‌توانیم به تنهایی در این مسیر موفق باشیم از
مشاوران آگاه خارجی می‌توانیم کمک بگیریم.